مشق معنی بیدل

از شاعران برجسته ‏ای که در ادبیات فارسی منظومة فکری دارند و همین منظومة فکریْ آن‏ ها را از دیگران متمایز می‏ کند، یکی مولاناست و دیگری بیدل. این دو شاعر در یک تقسیم ‏بندی کلی هر دو پانته ‏ایست یا وحدت وجودی‏ اند، اما تکیة آن ‏ها بر فرازهای معنوی این فلسفه باهم فرق می ‏کند. همان‏طور که شاعران تعدادی واژه‏ های دلخواه دارند که زیاد تکرارشان می ‏کنندـ و من به این واژه ‏ها سوگلی یا واژه ‏های نظرکرده می ‏گویم‏ـ مضامین سوگلی هم دارند. بنابراین، وقتی بر مضامین سوگلی تأکید دارند، از همان واژه‏ های سوگلی هم زیاد استفاده می‏ کنند و با آن‏ ها تمثیل و استعاره و تشبیه می‏ سازند و حتی نماد ارائه می‏ دهند. بیدل شاعـر آینه ‏ها نیست. شاعر آینه است؛ یعنی یکی از المان ‏هایی که بیدل بسیار استفاده می‏ کند آینه است و آینه رمـز یا استعاره ‏ای است برای انسان.