فرهنگ آزادگان – جلد دوم

نمای نزدیک:۲۶ مرداد سال ۱۳۶۹ ایران شاهد بازگشت نخستین گروه اسیران جنگ تحمیلی بود که پس از تحمل سال ها اسارت به آغوش خانواده‏های خود بازمی گشتند. این رویداد بزرگ دو هفته پس از اشغال نظامی کویت توسط ارتش صدام و دو روز پس از آن صورت گرفت که صدام در نامه‌ای به آیت الله هاشمی رفسنجانی ـ رئیس جمهوری وقت ایران ـ تسلیم مفاد قرارداد ۱۹۷۵ الجزیره و شرایط ایران شد و از جمله قول داد از مرزهای ایران عقب نشینی و اسیران ایرانی را آزاد کند.
از جمله اقداماتی که پس از بازگشت اسیران صورت گرفت، تشکیل ستاد رسیدگی به امور آزادگان بود. این ستاد 22 مرداد سال 1369 براساس قانون حمایت از آزادگان مصوب 23 آذر 1368 مجلس شورای اسلامی تشکیل شد و در نخستین گام با مساعدت و همراهی دیگر دستگاه‌ها تبادل بیش از 40 هزار آزاده و به همین تعداد اسیر عراقی را انجام داد.
بعد از این، ستاد رسیدگی به امور آزادگان بیش از 270 واحد ستادی در سراسر کشور تشکیل داد و ارائه خدمات به آزادگان را در زمینه‌های گوناگون آغاز کرد.
چند ماه پس از آزادی آخرین اسرای ایرانی، برخی سازمان‌های فرهنگی و عده‌ای از نویسندگان متعهد و پژوهشگران و روزنامه‌نگاران به مصاحبه با آزادگان پرداختند و از همان روزها جمع آوری این خاطرات ارزشمند هم شروع شد. گرچه تا کنون کتاب‌های بسیاری درباره آزادگان و خاطرات آنان منتشر شده است اما «فرهنگ آزادگان» که در سه جلد منتشر شده و این کتاب جلد دوم آن است، کاری درخور ستایش و منبعی غنی در این عرصه به حساب می‏آید.
جلد دوم این مجموعه هم ادامه خاطرات خواندنی آزادگان جنگ تحمیلی است. این جلد، از فصل یازده تا فصل بیست و هفت را در بر می‌گیرد و در آن به موضوعاتی چون آب و تشنگی در اسارت، آمارگیری، مکر و حیله‌های دشمن، ستون پنجم، خیانت‌های منافقان، صلیب سرخ، حماقت‌های دشمن، تلاش دشمن در ایجاد انحراف، شهادت در اسارت، نمادهای مظلومیت، انواع شکنجه‌ها و نگهبانان جلاد، مخالفت با روحیه روانی و شکنجه‌های روحی و روانی در دوران اسارت پرداخته شده است.