مهرویی و مستوری

از میان آثار ادبی، شاهکارهای ادبیات کهن، منظومه‌ها و داستان‌های عرفانی، کم نیستند آثاری که ظرفیت‌های نمایشی و تصویری درخور توجهی دارند و در ساختار و مضمون و محتوا با اصل تثبیت شده درام، سازگارند. زهرا حیاتی در این کتاب به سراغ منظومه خسرو و شیرین رفته و کارکردها و جذابیت‌های اثر بی‌نظیر نظامی گنجوی را به الگوی درام نزدیک می‌کند. از آن جایی که کتاب حیاتی پژوهشی میان‌رشته‌ای به حساب می‌آید، او در ابتدا مفاهیم اولیه و راهبردهای بازآفرینی ادبیات در سینما را تعریف می‌کند و بعد جذابیت‌های دراماتیک خسرو و شیرین را نمایان می‌کند.  نویسنده در این کتاب با بررسی نوع ادبی و شیوه بازآفرینی نظامی این حقیقت را آشکار می‌کند که خسرو و شیرین در زمینه داستان‌پردازی از نوپردازی‌ها و ظرایفی برخوردار است که از یک سو می‌تواند دستمایه‌ای برای بازآفرینی نمایشنامه و فیلمنامه قرار گیرد و ازسوی دیگر در شیوه بازآفرینی الهام‌بخش است. حیاتی در این اثر کوشیده تا ترکیب ماجراهای اصلی و فرعی خسرو و شیرین را تحلیل کند و شخصیت‌های داستان نظامی را در قالب تئاتر یا سینما معرفی کند. او کشمکش‌های مهیج این داستان را با کنش‌های یک اثر دراماتیک مقایسه می‌کند و به این نتیجه می‌رسد که نقطه مشترک داستان نظامی با یک نمایشنامه استاندارد در گفت‌وگو هاست. حیاتی با تحلیل ساختار این گفت‌و‌گوها می‌کوشد تا راهی را برای تصویری کردن منظومه خسرو و شیرین را به مخاطبش ارائه دهد.