پلاکاردها

کتاب حاضر، گزینه‌ای است از اشعار «احمد مطر» شاعر نوپردازی که به لطف ذهن و زبان متفاوتش در عرصه شعر سیاسی عرب از اقبال خاص و عام برخوردار است. این کتاب را عبدالرضا رضایی‌نیا در 159 صفحه و 69 قطعه شعر ترجمه، گزینه و گردآورده است. پلاکاردها لافتات عنوانی است که شاعر بر هفت مجموعه شعر خود نهاده است یعنی از لافتات یک تا لافتات هفت. که در جامعه متکثر عرب آوازة در خوری برای شاعر لافتات به ارمغان آورده است و از سوی دیگر صلة تبعید و ممنوعیت نشر در برخی از کشورهای عربی را نصیب زندگی و شعر احمد مطر ساخته است. شاکر النابلسی ناقد معاصر دربارة پلاکارد نامیدن شعرهای احمد مطر می‌نویسد: «پلاکارد نامیدن این مجموعه تأکیدی است بر دو معنا، معنای نخست آن که این مجموعه و دورنمایه آن از الف تا «ی» شعر ناب سیاسی است … در جهان عرب هیچ سیاستی بدون پلاکارد نیست و هیچ پلاکارد بدون سیاست … احمد مطر با این مجموعه در صدد نفی پلاکاردهای سیاسی عرب است که هر روز به رنگی نو و اندازه‌ای نو بالا روند. انگار به جهان عرب می‌گوید: این پلاکاردهای من، آن پلاکاردهای شما، انتخاب با خواننده …» وجه تسمیة پلاکاردها را احمد مطر خود این گونه توضیح می‌دهد: «شعر من پلاکاردی است که صدای عصیان زده، در خود دارد و موضوع سیاسی خود را بدون هیچ ملاحظه‌ای اعلام می‌کند این ویژگیها که در شعر من به چشم می‌خورد کم و بیش همان ویژگی‌هاست که در پلاکاردهای تظاهرات کنندگان وجود دارند. این ویژگیها مانند ایجاز، آسانی زبان، موضوع‌گیری مشخص، تند و به هدف برانگیختگی است که در شعر من با لباس تکنیک ظاهر می‌شود. کتاب پیش رو گزینه‌ای است از دفترهای اول تا سوم لافتات و چند شعر از سه دفتر نخست. در انتخاب این شعرها، افزون بر زیبایی متنها و جذابیت برای خوانندة ایرانی، بر معیار ترجمه‌پذیری شعرها نیز تأکید شده است، که رضایی‌نیا از پس آن به خوبی برآمده است. شعری از احمد مطر را می‌خوانیم: در زمانة مردگان، زنده/ کفنها دفتر می‌شوند/ جگرها دوات/ و شعر، دروازه‌ها را می‌بندد/ و دیگر جز شهیدان شاعری نیست.