مجموعه آثار استاد مطهری: جلد 24

بخش اول یعنی کتاب نهضتهای اسلامی در صد ساله اخیر در شمار آخرین آثار قلمی شهید آیت اللَّه مطهری است و چاپ اول آن در سال 1357 مقارن با فاجعه جمعه سیاه 17 شهریور منتشر شده است که خطرات جدی از سوی رژیم فاسد پهلوی برای آن متفکر شهید داشت. مطالب این بخش- چنان که در ابتدای آن ذکر شده است- بنا بود در یک اجتماع بزرگ مردمی در شب نیمه شعبان 1398 هجری قمری (1357 هجری شمسی) در زمانی که اولین شعله های انقلاب اسلامی افروخته میشد، به صورت یک خطابه ایراد شود ولی به علت ممانعت پلیس، آن اجتماع برقرار نشد و آن خطابه ایراد نگردید و البته تظاهرات و جنگ و گریزی با پلیس توسط جوانان مسلمان انقلابی انجام پذیرفت. بعداً استاد شهید مطالب آن خطابه ایراد نشده را به رشته تحریر درآوردند و به صورت کتاب منتشر کردند که تأثیر بسزایی در روشنتر شدن خط سیر نهضت اسلامی ایران در جریان این نهضت و پس از پیروزی انقلاب اسلامی داشته است.بخش دوم این مجلد را کتاب آینده انقلاب اسلامی ایران تشکیل میدهد که مجموعهای است از سخنرانی ها و مصاحبه های آن متفکر شهید درباره انقلاب اسلامی ایران که بخش اعظم آن در فاصله چند ماه قبل از پیروزی انقلاب تا هشتاد روز بعد از پیروزی (زمان شهادت استاد) ایراد شده است. در این بخش مسائل مورد نیاز انقلاب- همچنان که روش آن شهید بود- پیشاپیش مورد بررسی و تحقیق عالمانه قرار گرفته است و با توجه به گرفتاریها و مشاغل فراوان آن شهید در آن ایام، مانند مأموریت تشکیل شورای انقلاب اسلامی از سوی امام خمینی (ره) و اداره این شورا، ریاست کمیته استقبال از امام (ره) و حضور در کنار امام خمینی به عنوان نزدیکترین و مورد اعتماد ترین فرد به ایشان از زمان ورود آن رهبر فرزانه به ایران تا زمان شهادت استاد، با توجه به چنین مشاغلی در آن ایام، سخنرانیها و مصاحبههای عمیق علمی آن شهید در این بخش از این مجموعه را باید از شاهکارهای ایشان به شمار آورد. تاریخ و مناسبت این سخنرانیها و مصاحبهها در ابتدای هر یک ذکر شده است.مطالب این دو بخش حاکی از دقت نظر و عمق بینش استاد مطهری در مسائل اجتماعی و سیاسی است و نشان میدهد که آن فیلسوف و فقیه عالیمقام علاوه بر فلسفه و فقه و دیگر رشتههای معارف اسلامی، در شناخت جریانهای اجتماعی و سیاسی دنیای اسلام نیز ید طولایی داشته است و به همین جهت آفات نهضت اسلامی را که ممکن است گریبانگیر انقلاب اسلامی شود پیشاپیش گوشزد میکند تا ما مسیر درست را گم نکنیم.بخش سوم این مجموعه یعنی «قیام و انقلاب مهدی علیهالسلام از دیدگاه فلسفه تاریخ» در زمان حیات آن شهید ابتدا به صورت مقالهای کوتاه و مختصر در یک نشریه دینی در تهران منتشر شد و سپس مطالبی بر آن افزوده شد و همراه مقاله «شهید» به صورت کتابی در حدود سال 1351 منتشر گردید و در سال 1357 چاپ ششم آن با اصلاحات مختصری در برخی عبارات و اضافاتی توسط استاد منتشر شد و تا کنون بیش از سی نوبت چاپ شده است. آنچنان که خود استاد شهید در مقدمه آن کتاب گفتهاند این بخش فلسفه تاریخ نیست، بلکه بررسی یک ایده اسلامی از دیدگاه فلسفه تاریخ است و ضمنا اشارهای به فلسفه تاریخ از دیدگاه قرآن و معارف اسلامی است.بخش چهارم این مجلد از «مجموعه آثار» شامل مقاله «شهید» است که تفصیل یافته یک سخنرانی در شب عاشورای سال 1393 هجری قمری (1352 هجری شمسی) در تهران است و گذشته از غنای محتوای آن، از آنجا که نویسنده مقاله خود به شهادت رسیده است طبعاً اثر مضاعف بر خواننده محترم خواهد گذاشت.بخش ششم گفتار «رهبری نسل جوان» است. این گفتار در فاصله سالهای 1339 تا 1341 در محفلی ماهانه در تهران ایراد شده و در زمان حیات استاد در کتاب دهگفتار منتشر شد. و سرانجام بخش هفتم این کتاب یعنی «روابط بینالملل اسلامی» متن سخنرانی آن شهید است در 20 بهمن 1354 در «سمینار دبیران تعلیمات دینی منطقه غرب تهران» که پس از شهادت آن عالم ربانی و در سال 1380 در کتاب پانزده گفتار به چاپ رسید.