دیوان اشعار جواد صافی گلپایگانی

حضرت آیت‌الله‌العظمی حاج شیخ علی صافی گلپایگانی در ماه صفر سال ١٣٣٢ق. (١٢٩١ش.) در گلپایگان متولد شد. پدر ایشان، حضرت آیت‌الله ملا محمدجواد صافی گلپایگانی، از علمای بزرگ آن زمان بود. آیت‌الله‌العظمی شیخ علی صافی، دروس حوزه را نزد پدر فاضل خویش و همچنین دایی‌اش جناب حجت‌الاسلام‌والمسلمین ملا ابوالقاسم قطب می‌خواند. پس از آن در سن هجده سالگی برای تکمیل دروس به قم آمد. در قم، از اساتید بزرگ آن زمان بهره‌ها برد و از شاگردان برجسته حضرت آیت‌الله‌العظمی بروجردی و حضرت آیت‌الله حجت به‌شمار می‌آمد. در درس مرحوم آیت‌الله بروجردی چنان خوش درخشید بود که گاهی آن بزرگوار، ایشان را در میان جمع نام می‌برد و به همین دلیل مورد توجه شاگردان آقای بروجردی قرار گرفته بود. تبحر علمی ایشان به حدی بود که حضرت آیت‌الله‌العظمی بهجت قدس‌سره ایشان را به‌عنوان فرد اعلم پس از خود معرفی فرموده بود و در مسائلی که خودش احتیاط کرده بود، مقلدین را به ایشان ارجاع می‌داد. بیت آن مرجع عالی‌قدر سالیان متمادی پناهگاه عموم مؤمنین و طالبان تقوا و دانش در گلپایگان بود. سرانجام، آن عالم جلیل‌، در سن ٩٧ سالگی در دی‌ماه ١٣٨٨ از این سرای فانی کوچ کرد. از حضرت آیت‌الله‌العظمی شیخ علی صافی آثار بسیاری به یادگار مانده است؛ از جمله:

ذخیرة العقبی فی شرح العروة الوثقیدر ۳۰ جلد؛

تبیان الصلاة (تقریرات بحث صلات مرحوم آیت‌الله‌العظمى بروجردى) در ٨ جلد؛

المحجة فی تقریرات الحجة (تقریرات درس مرحوم آیت‌الله‌العظمى حجت) در ٢ جلد؛

تاریخ تحول فقه شیعه.

حضرت آیت‌الله‌العظمی صافی مانند پدر ارجمندش، طبع روانی داشت و ابیات بسیاری از ایشان به یادگار مانده است. بخش بسیاری از این اشعار در کتاب «راز دل» جمع‌آوری شده است. اشعاری که در ادامه می‌آید، برگرفته از این کتاب است.

صف عشاق

دلبرم چون در بزرگی شهرۀ‌ آفاق شد
عاشق او هر که شد، در عشق‌بازی طاق شد
به‌به از این دلبر زیبا که با حکم خدای
بر زمین و آسمان حاکم علی الاطلاق شد
به‌به از این دلبرم، چون هرکه وصفش را شنید
عاشق او گشت و سرتا پا به او مشتاق شد
دلبری کو، هر که عهد عشق با او بسته است
پای بر جا، بر سر آن عهد و آن میثاق شد
دلبری کو، هر که دست از دامن لطفش کشید
دور از فیض خدا گردیده است و عاق شد
دلبری کو هرکه از صدق و صفا شد عاشقش
خوش به حال او (علی) کاندر صف عشّاق شد