مردی از جنس نور

کتاب «مردی از جنس نور» بخشی از زندگی یک مرد گمنام ولی فوق‌العاده مؤثر در تاریخ اسلام را به ‌صورت یک فیلم‌نامه جذاب و خواندنی روایت می‌کند. این فیلم‌نامه شرح ماجرای نگهداری و حفظ کتاب اسرار آل محمد (ص) توسط سلیم بن قیس و تعقیب و گریزهایش با بنی‌امیه و در زمان حجاج بن یوسف است. کتابی آن‌قدر مهم در تاریخ تشیع که امام صادق علیه‌السلام خواندن آن را به همه شیعیان توصیه کرده‌اند. سیدمهدی شجاعی به شدت شیعی است. مروری بر آثار او موید این ادعاست. جاودانه «کشتی پهلو گرفته»، ترجمه ادبی ادعیه مشهور شیعه (دعای کمیل، مناجات شعبانیه، دعای عرفه، زیارت جامعه و…) آئین زندگی، ‌از دیار حبیب، ‌آفتاب در حجاب، ‌متقین، «پدر، عشق، پسر»، خدا کند تو بیایی و آثار دیگر. شجاعی بالغ بر یکصد اثر چاپ شده دارد که البته رقم غبطه برانگیزی است و حداقل نیمی از آن‌ها شیعی است. دو اثر اخیر او یعنی کرشمه خسروانی و مردی از جنس نور نیز ادامه همان راهند.

این فیلم‌نامه درباره سلیم بن قیس هلالی از یاران امیرالمومنین (ع) است. او کتابی نگاشته و حجاج بن یوسف به دنبال او و کتابش است تا هر دو را سر به نیست کند. گره داستان تا اواخر آن باز نمی‌شود و خواننده نمی‌داند که آن کتاب چیست و چرا تا این حد برای حکومت اهمیت دارد. قیس از ساعت مرگ خود خبر دارد و باید این کتاب را به اهلش بسپارد، کتابی که به قول او شرح بزرگ‌ترین تحریف و انحراف در عالم است و از بزرگ‌ترین خیانت و جنایت تاریخ پرده بر‌می‌دارد. سلمان فارسی، نام و نشان نوجوانی ایرانی را در روستای نوبندجان (‌نوبندگان) به قیس داده است تا امانت به اهلش سپرده شود. ابان پسر ابی عیاش، این نوجوان برگزیده نیز در رویای خود، سلیم را که « مردی از جنس نور» است، دیده و انتظار او را می کشد.

شاخصه کار سید‌مهدی شجاعی نوع رویکرد او در نزدیک شدن به چنین مضامینی‌ست. او یا به سراغ مضامین تازه در این زمینه رفته و یا این‌که پرداختی تازه از مضامین و یا حوزه‌های پیش‌تر کار شده، ارائه می‌کند؛ همانند ترجمه‌هایی که ادعیه و دعاهای معروف منتشر کرده است. در این بین اما از قابل توجه‌ترین آثار او باید به متونی اشاره کرد که به سراغ گوشه‌هایی کمتر پرداخته شده از تاریخ رفته و با استفاده از ظرفیت‌های ادبیات داستانی، ادبیات نمایشی و یا فیلم‌نامه؛ گامی نو در این زمینه برداشته است.

سید‌مهدی شجاعی در سال ۱۳۳۹ در تهران به دنیا آمد و هفده سال بعد با دیپلم ریاضی، برای ادامه تحصیل در رشته تئاتر وارد دانشکده هنرهای دراماتیک شد. او در بدو ورود به دانشکده، گرایش کارگردانی تئاتر را برگزید و حدود سه سال نیز با همین گرایش پیش رفت و عموم واحدهای کارگردانی را پشت سر گذارد. در این زمان که به سن بیست سالگی رسیده بود، از میان مسیرهای مختلف پیش رو، نویسندگی را به عنوان حرفه برگزید. به همین جهت از رشته کارگردانی به نمایشنامه‌نویسی و ادبیات دراماتیک تغییر جهت داد و همچنین با اعلام انصراف از ادامه تحصیل همزمان در رشته علوم سیاسی، علی‌رغم گذراندن عموم واحدهای مهم و اساسی، تمرکز خود را به‌طور ویژه در حوزه داستان‌نویسی قرار داد.

اغراق نیست اگر سیدمهدی شجاعی را شاخص‌ترین چهره جریان ادبیات داستانی انقلاب به شمار آورد که بخش قابل‌ توجهی از آثار او را مشخصاً متونی ادبی ـ مذهبی و مرتبط با زندگانی ائمه اطهار و اهل بیت گرامی‌شان و یا یاران و صحابه ایشان تشکیل می‌دهد.

در نگاه نخست اهمیت کتاب «مردی از جنس نور» همین مسئله است. در این کتاب سیدمهدی شجاعی به سراغ گوشه‌ای کمتر پرداخته ‌شده از تاریخ رفته که صرف‌نظر از اهمیت مضمونی از ظرفیت دراماتیک بالایی نیز برخوردار است. در واقع شاید همین ظرفیت بالا بوده که باعث شده شجاعی از مدیوم فیلم‌نامه برای روایت آن بهره ببرد.