عرفان و سیاست

کسانی که دستی در مطالعۀ مکاتب و شخصیت‌های عرفانی دارند، می‌دانند که پیرامون شخصیت مرحوم علامه سید محمدحسین حسینی طهرانی، نظرات گوناگونی وجود دارد.

آقایان حجج اسلام سید محمدمحسن دعایی، مدیر عامل مؤسسۀ مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلامی و محمدحسن وکیلی، از اساتید حوزۀ علمیۀ مشهد، در شش برنامۀ تلویزیونی پیرامون اندیشۀ سیاسی و فعالیت‌های اجتماعی علامه طهرانی صحبت کردند که متن این برنامه‌ها پیاده‌سازی و ویرایش شد و به همراه بیست و دو ضمیمه، به صورت یک کتاب درآمد.

سید محمدمحسن دعایی در پیشگفتار کتاب، در تبیین هدف از انتشار این اثر، با اشاره به سیرۀ علامه طهرانی که در عین سلوک معنوی به فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی هم اشتغال داشت، عواملی از جمله کتوم بودن علامه، غرض‌ورزی برخی مخالفان و کم‌اطلاعی از تاریخ را باعث این می‌داند که برخی به نقد غیرمنصفانه و حتی اتهام و افتراء به آن مرحوم روی بیاورند. دعایی البته اذعان دارد که سؤالات و ابهاماتی برای تودۀ مردم و نخبگان هم در این رابطه وجود دارد و لذا سعی کرده تا به همراه محمدحسن وکیلی در یک مجموعۀ کامل تلویزیونی به کلیۀ شبهات و سوالات پاسخ دهد.

بخش نخست این کتاب پیرامون مکتب عرفانی- فقاهتی نجف است که علامه طهرانی را هم باید در همین چارچوب شناخت. در بخش دوم مناسبات منصب ولایت فقیه و مقام انسان کامل مورد بررسی قرار می‌گیرد. بخش سوم و چهارم، ابعاد سیاسی، عرفانی و فرهنگی شخصیت علامه طهرانی تشریح می‌شود و در بخش‌های پنجم و ششم در مورد سیرۀ علاقمندان علامه طهرانی و شبهاتی که پیرامون آن‌ها وجود دارد، بحث می‌شود. بخش انتهایی کتاب هم، همانطور که پیشتر اشاره شد حاوی ضمائم است و از جملۀ مهمترین این ضمائم، ضمیمۀ دوم، یعنی نامۀ علامه طهرانی به امام‌خمینی (ره) در مورد پیش‌نویس قانون اساسی است.