معارف اسلامی 21: ویژگی های امتحان الهی

بدون تردید و بر اساس معارف دینی همۀ مؤمنین در سراسر زندگی خود در معرض امتحان الهی قرار می‌گیرند. اهمیت آزمایش‌های الهی در زندگی انسان تا به آن حد است که سعادت او مستلزم موفقیت در این آزمون است و شکست در آن موجب شقاوت او است. حضرت‌آیت‌الله‌العظمی‌حاج‌آقا مجتبی‌تهرانی(ره) همچون همه مباحث خود با استناد به مبانی علمی و به‌طور مبسوط آزمایش الهی را مورد بحث قرار داده‌اند. به جرئت می‌توان گفت مجموعۀ این مباحث به مثابۀ دفترچۀ راهنمای مواجهه با آزمون‌های الهی است. ایشان ابتدا در سالهای ۱۳۶۸ و ۱۳۶۹ در قالب ۵۷ جلسه به‌طور مفصّل موضوعاتی در این زمینه را تبیین کردند و سپس در سال ۱۳۷۸ در قالب ۱۳ جلسه نکات مهم، کلیدی و کاربردی بحث را خلاصه‌وار بیان فرمودند. این هفتاد جلسه تحت عنوان کلی «آزمایش الهی» در هفت مجلد با عناوین «ویژگی‌های آزمون الهی»، « بلا، شکر و صبر»، «فتنه»،  «امتحان فردی و اجتماعی»، « راه قبولی در امتحان الهی»، «نقش طاعات و عبادات» و «راه سعادت بشری» به چاپ رسیده است.

جلد اول از کتاب‌های فوق‌الذکر که تحت عنوان ویژگی های امتحان الهی به چاپ رسیده است شامل پنج جلسه است که اختصاص به آشنایی اولیه و بنیادی با آزمایش‌های الهی داده شده است. در این مباحث ضمن تبیین اصطلاحاتی همچون بلا، ابتلا، فتنه، تمحیص و افتنان، به این مطلب اشاره می‌کند که هر مؤمنی در هر لحظه و هر مکان مورد آزمایش قرار می‌گیرد و هر چه ایمان او بالاتر، امتحان او سخت‌تر خواهد بود و لذا امتحان انبیا و اولیا از همه سخت‌تر است. هم‌چنین در این کتاب دلایل آزمایش‌های الهی و مواد آن که یا در قالب تکالیف است و یا در قالب حوادث مورد بحث قرار گرفته است.