بانوی اندلس

مادر حضرت امام کاظم (علیه السلام) چنان شیفته ادب، اخلاق، تواضع، فروتنی، عقل، درایت، تقوا و عبادت‌های بی‌وقفه او می‌گردد که از فرزندش می‌خواهد او را به همسری خویش برگزیند و به مراقبت و نگهداری حرمتش توصیه‌ها نموده و متذکر می‌گردد که «من یقین دارم او می‌تواند در مقام همسری تو، سعادت حمل و ولادت فرزند پاک و طاهری را داشته باشد که حجت خداوند پس از تو در روی زمین باشد.»

ازدواج امام موسی‌بن‌جعفر (علیه السلام) با آن بانوی شریفه، دو ثمره پرارزش و دو گوهر گرانبها داشت: یکی وجود نازنین امام هشتم علی‌بن‌موسی‌الرضا (علیه السلام) و دیگری خواهر گرامی ایشان حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) که مایه هدایت و دلالت امت اسلام بوده‌اند و در قلب و جان انسان‌های عاشق و شیفته امامت و ولایت جای گرفته‌اند.

اما از اینجای داستان، با سؤالاتی چند روبه‌رو هستیم؛ نام دقیق این بانو چه بوده است؟ از کجا و چگونه به مدینه آمده است؟ چه ویژگی‌های اخلاقی سبب شده است این افتخار نصیبش شود؟

در این اثر خواهیم دید که نام مادر امام رضا (علیه السلام) قبل از ورود به خانه امام کاظم (علیه السلام)، «تکتم» و پس از آن «طاهره» بوده است. همچنین از این بانوی سراسر نور و فضیلت با لقب‌هایی، چون خیزران مُرسیه، نجمه، أروی و سکن یاد شده است.

این اثر در خصوص زندگانی مادر گرامی امام رضا (علیه السلام)، بانو «خَیزُرَانُ المُرْسِیه» نگاشته شده است، اما به فراخور حال، احساس ضرورت نموده به مختصری از فتوحات و تاریخ سیاسی اسلام در جنوب غربی اروپا اشاره‌ای کند تا پیش‌زمینه‌ای را که موجب انتقال این بانوی ارجمند از اسپانیا و از غرب دریای مدیترانه به سواحلِ آفریقا و از آنجا به دریای سرخ و در پایان به مدینه منوره انجامید، فراهم آورد.

در ادامه با پاسخ به بسیاری از اتهامات از جمله «کنیز، برده، غیرمسلمان و اُم ولد بودن نجمه خاتون» اثبات می‌شود که والده ماجده امام هشتم «دوشیزه‌ای حُر و مسلمان» از خانواده‌ای نجیب بوده‌اند که توسط مهاجمان و غارتگران از منطقه «مُرسیه» در جنوب شرقی اسپانیای امروزی ربوده و توسط برده‌فروش اهل بربر به مدینه آورده شدند، سپس امام کاظم (علیه السلام) بر اساس یک رؤیای صادقه و به دستور خداوند متعال، ایشان را از چنگال برده‌فروش آزاد نمودند تا پس از ازدواج با حضرت، افتخار مادری امام معصومی، چون حضرت امام علی‌بن‌موسی الرضا (علیه السلام) و خواهر مکرمه ایشان حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) نصیب ایشان گردد.

همچنین در این اثر سعی شده است همزمان با طرح مسائل روایی و تاریخی، به بسیاری از شبهات اعتقادی از جمله «فلسفه جهاد اسلامی، علت تعدد زوجات امامان، چگونگی تکلم فرزند در رحم مادر، قداست و طهارت محض مادران ائمه» و دیگر موارد، پاسخ اجمالی داده شود.