زن در یهودیت

یهودیت با بیش از سی سده حضور در تاریخ بشری در زمره کهن ترین ادیانی است که به دریافت وحی الهی توسط بنیانگداری خاص معتقد است. به نظر می رسد کاستی در تعداد و اتقان متون فارسی که بتواند تصویر درستی از نظام باورهای یهود و جایگاه زن و خانواده در آن را در اختیار ما قرار دهند، از خلاهایی است که در مطالعات دین پژوهی در کشور ما احساس می شود. این کتاب می تواند تلاشی برای شناخت عالمانه و مقدمه ای برای مطالعات تطبیقی در عرصه جنسیت و خانواده باشد. کتاب حاضر از برخی آموزه های مرتبط با زنان در آئین یهودیت سخن گفته و به جایگاه ازدواج و خانواده در این دین اشاره شده است.
نویسنده براساس رهیافت های خود از دایره المعارف جودائیکا و نیز کتاب زن در متون مقدس؛ زن در آئین یهودی اثر رضا علیجانی و همچنین مصاحبه در موضوع زن و خانواده در یهودیت با مرجع دینی یهودیت ایران – جناب حاخام حمامی لاله زار – و حضور در کلاس های درس استاد آرش آبائی از فرهیختگان یهودی ایران و بهره مندی از اساتید دیگر یهود پژوه و مراجعه به سایر متون در دسترس این کتاب را نگاشته است. همچنین با حضور در کنیسه های داخل و خارج از کشور تلاش شده این مطالعات با یافته های میدانی تطبیق داده شود. این نوشتار دارای رویکرد تلخیصی بوده و متناسب با تعداد جلسات درسی و در قالبی نزدیک به درس نامه آموزشی تنظیم شده و می تواند برای طلاب و دانش پژوهان علاقمند به مطالعات حوزه «جنسیت و دین» و «یهودپژوهی» مفید باشد.

در کتاب مقدس یهود در تقسیم ارث تفاوت هایی میان اعضای خانواده لحاظ می شود و هریک از اعضا و خویشاوندان متوفی سهم متفاونی از ارث دارند. در ارث، برای پسر ارشد(نخست زاده) دو سهم (تثنیه: ۲۲: ۱۷)، سایر پسران هر کدام یک سهم و دختران (اگر متوفی دارای پسر باشد) بدون سهم و محروم از ارث اند. تنها در صورتی که میث پسر نداشته باشد، دختر ارث می برد(اعداد: ۲۷: ۸). از همین رو، اگر میت یک پسر یا نوه پسری و ۱۰ دختر داشته باشد، هیچ سهمی از ارث به دخترانش نمی رسد؛ البته طبق متن تلمود حتی اگر پدر پسر دارد، دختر مجرد برای معاش خویش، از اموال پدر ارث می برد؛ حتی اگر برادرانش بدون معاش بمانند؛ این دختران که به سن ازدواج نرسیده اند، با فوت چدر به اندازه سهم خواهرانی که جهاز برده اند، سهم دارند.دختر اگر جهیزیه برده باشد، ارزش جهیزیه با سهم مقایسه می شود و اگر ارثیه بیشتر باشد، مبلغ جهیزیه کسر می شود و مابقی به او تعلق می گیرد…