حدیث ولایت

یکی از مهم‌ترین عرصه‌های تجلّی هدایت عمومی و تبیین چشم‌اندازها و سیاستهای کلان انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران مرتبط با عموم مردم و نیز مسئولان و مدیران نظام توسّط رهبر معظّم انقلاب اسلامی، سخنرانی‌ها و بیانات در اجتماعات متعدّد و مکتوبات در زمینه‌های گوناگون است. با توجّه به اهمّیّت بیانات و مکتوبات معظّمٌ‌له به عنوان برترین اسناد متضمّن معارف ناب انقلاب اسلامی و جلوه‌های هدایت امّت در مسائل و وقایع متعدّد و نیز به هدف حفظ و صیانت از آن به عنوان مهم‌ترین اسناد معرفتی ـ سیاسی نظام جمهوری اسلامی، جمع‌آوری، تدوین، انتشار و ترجمه‌ی مجموعه بیانات و مکتوبات معظّمٌ‌له از مهم‌ترین مأموریّتهای مؤسّسه‌ی پژوهشی ـ فرهنگی انقلاب اسلامی (دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌اللّه‌العظمی‌ سیّدعلی‌خامنه‌ای «مدّظلّه‌العالی») شمرده میشود. این مؤسّسه، برای استفاده‌ی عموم، مجموعه‌ی بیانات و مکتوبات رهبر معظّم انقلاب اسلامی را در سال ۱۳۸۲ در سایت اختصاصی خود به نشانی Khamenei.ir قرار داد و هم‌اکنون متون منتشره توسّط این مؤسّسه یگانه مأخذ معتبر بیانات و مکتوبات معظّمٌ‌له برای پژوهشگران، نویسندگان، اهل رسانه، و عموم علاقه‌مندان محسوب میشود. امّا ضرورت: الف) تهیّه‌ی شیوه‌نامه‌ی خاصّ برای تدوین این مجموعه، ب) مستندسازی بیانات،ج) تهیّه‌ی پی‌نوشت‌ها و بررسی دقیق ارجاعات، منجر به طیّ زمانی طولانی برای رسیدن به متون مستند، قابل قبول و معتبر گردید. و البتّه با توجّه به فراهم شدن انواع مقدّمات لازم، میتوان امیدوار بود که مجلّدات بعدی این مجموعه در مدّت زمانی کوتاه‌تر منتشر شود و در دسترس نویسندگان، پژوهشگران و علاقه‌مندان قرار گیرد؛ ان‌شاءاللّه.نکاتی درباره‌ی این کتاببه منظور استفاده‌ی بهتر از این کتاب، توجّه به نکات زیر لازم است:1. کتاب حدیث‌ولایت، حاوی بیانات و مکتوبات حضرت آیت‌اللّه‌العظمی سیّدعلی خامنه‌ای «مدّظلّه‌العالی»میباشد که:

الف) یا به صورت عمومی در رسانه‌ها منتشر شده است،ب) یا مخاطب آن جمع کثیری از افراد بوده ولی در زمان مقرّر منتشر نشده است،ج) یا در دیدارهای دسته‌جمعی با گروه‌ها و افراد مختلف صورت گرفته و حاوی متن کامل و منسجمی باشد،د) یا در قالب گفت و شنود با گروه‌های مختلف (از قبیل دانشجویان یا مهمانان خارجی یا خبرنگاران یا …) بوده باشد.از انواع این متون میتوان به بیانات، خطبه، پیام، حکم، نامه، پاسخ و … اشاره کرد. همچنین با توجّه به گذشت زمان، متون جدیدی که یا از طبقه‌بندی خارج شده‌اند یا با جستجوهای بیشتر، اسناد و مدارک کامل‌تری از آنها یافت شده، به این کتاب افزوده شده است لکن به دلایل مختلف از درج برخی متون یا بیانات دیگر در این کتاب خودداری شده؛ برخی از نمونه‌ها و دلایل عدم انتشار در این مجموعه بدین شرح است:الف) آثار قلمی یا ترجمه‌ای معظّمٌ‌لهب) جلسات درس خارج فقهج) جلسات مستقلّ تفسیر قرآند) بیانات در جلسات محرمانهه) بیانات در دیدار با خانواده‌ها‌ی معظّم شهداو) بیانات دیدارهای دسته‌جمعی با گروه‌ها و افراد مختلفز) مکاتبات و پی‌نوشت‌هاکه غیر از بند «د» بقیّه‌ی موارد در مجموعه‌های مستقل منتشر خواهد شد.2. شیوه‌نامه‌ی نشر بیانات و مکتوبات: با توجّه به اینکه متن، نقطه‌ی عزیمت و مبدأ تمام فعّالیّتهای پژوهشی و فرهنگی در حوزه‌ی اندیشه‌شناسی رهبر معظّم انقلاب اسلامی است، لازم است متن بیانات و مکتوبات، به صورت موثّق و دقیق تنظیم شده باشد. لذا نظر به تأکید معظّمٌ‌له بر لزوم ویرایش متون بیانات و مکتوبات، شیوه‌نامه‌ی تدوین متون بیانات و مکتوبات مطابق با اشارات و سبک کلامی ایشان بر اساس خطوط کلّی و نکات مورد نظر معظّمٌ‌له تدوین شد. دو رکن اصلی این شیوه‌نامه عبارتند از:   الف) حفظ لفظ: الفاظ استفاده شده در بیانات عیناً در متن منعکس شده است، فقط کلمات محاوره‌ای به نوشتاری تبدیل شده‌اند؛ مگر اینکه حفظ لفظ محاوره‌ای تأثیری در فهم دقیق‌ مقصود داشته باشد. رسم‌الخطّ کلمات نیز ــ غیر از مواردی که معظّمٌ‌له نظر صریحی درباره‌ی آن داشته‌اند ــ مطابق رسم‌الخطّ فرهنگستان زبان و ادب فارسی انتخاب شده است و کوشش شده که از رسم‌الخطّ واحدی برای همه‌ی متون ــ حتّی مکتوبات ــ استفاده شود.   ب) حفظ لحن: برای پیاده‌سازی دقیق شیوه‌نامه‌ی تدوین متون و استخراج لحن جملات، متون بیانات چندین نوبت با صوت تطبیق و مطابق قواعد شیوه‌نامه، ویرایش و تنظیم شد. در تنظیم متون سعی شده که در عین ویرایش، بافت گفتاری بیان حفظ شود. کلمات، در موارد لازم جابه‌جا شده‌اند و در مواردی که برای تکمیل جمله یا انتقال لحن گوینده، نیاز به درج کلماتی بوده، معمولاً این کلمات جدید در علامت [] قرار گرفته است.3. غیر قابل استناد بودن سایر متون: نظر به مسئولیّت ذاتی این مؤسّسه در انتشار بیانات و مکتوبات قابل استناد، و همچنین با عنایت به آنچه در بند قبل توضیح داده شد، متون این مجموعه به‌عنوان نسخه‌ی معتبر و قابل استناد، جایگزین تمام متونی که تاکنون به صورت کامل یا گزیده منتشر شده‌اند محسوب میشود، بنابراین از این پس متون گوناگونی که از بیانات رهبر معظّم انقلاب اسلامی در روزنامه‌ها و مجلّات و رسانه‌های مختلف در سالهای گذشته و نیز نشر اوّلین دوره‌ی کتاب حدیث‌ولایت که در سالهای ١۳۷۵ تا ١۳۷۸ به همّت دفتر مقام معظّم رهبری در قالب نُه جلد و مشتمل بر بیانات معظّمٌ‌له از ۱۵ خرداد ۶۸ تا اواخر سال ۱۳۷۰ منتشر شده است از نظر این مؤسّسه قابل استناد و معتبر نمیباشد.

4. در برخی از متون مندرج در این کتاب، بخشهایی منتشر نشده است که عبارتند از:الف)  مطالبی که قبل از شروع یا بعد از اتمام دیدار بیان شده،ب)   مطالبی که در حین دیدار از سوی حاضران مطرح شده و پاسخ معظّمٌ‌له را در پی داشته است که در این موارد از علامت … در متن استفاده شده است،ج)  در برخی بیانات ــ که در جمع محدودی ایراد شده ــ بخشهایی دارای طبقه‌بندی است که در حال حاضر قابل انتشار نمیباشد و در زمان مناسب منتشر خواهد شد که این موارد با علامت «……» در متن نمایانده شده است،د)   دسترسی به بخشهایی از برخی بیانات و مکتوبات ــ به علّت در دسترس نبودن اسناد ــ میسّر نشده که این بخشها با علامت‌‌‌ …… در متن نمایانده شده است که درصورت یافتن اسناد جدید، در ویراستهای بعدی به متن افزوده خواهد شد.5. تمامی بیانات منتشرشده در این مجموعه مورد بازشنوایی‌های متعدّد قرار گرفته و بر اساس شیوه‌نامه‌ی اختصاصی مجموعه‌ی حدیث‌ولایت ویراستاری شده است.6. روزشمار سال: به منظور اِشراف بیشتر خوانندگان، در ابتدای هر جلد، فهرستی برای مرور اجمالی اهمّ رویدادهای سال درج شده است.7. نمایه: علاوه بر فهرست مندرجات و میان‌تیترها، برای سهولت دسترسی به مطالب، نمایه‌های گوناگونی در آخر هر جلد آورده شده است که عبارتند از:  نمایه‌ی آیات، روایات، اشعار، نامها، مکانها، آثار، تشکّلها و نمایه‌ی موضوعات.8. پی‌نوشت: برای توضیح لغات، وقایع ، اسامی، منابع، تَراجم، اسناد و … توضیحات مختصرِ مورد نیاز در انتهای هر متن، ارائه شده است؛ برای القاب افراد در عناوین یا پی‌نوشت‌های متون آنچه معمولاً روش معظّمٌ‌له در خطاب قرار دادن آنها بوده لحاظ شده است.9. دوره‌های آثار: بیانات و مکتوباتی که در مجموعه‌ی حدیث‌ولایت گردآوری شده، به چهار دوره تقسیم میشوند:   دوره‌ی اوّل) از ابتدا تا پیروزی انقلاب اسلامی   دوره‌ی دوّم) از پیروزی انقلاب اسلامی تا ریاست جمهوری در مهر ماه ۱۳۶۰   دوره‌ی سوّم) ریاست جمهوری   دوره‌ی چهارم) ولایت و رهبری از نیمه خرداد ١۳۶۸مجلّدات مجموعه حدیث ولایت به صورت «دوره ـ سال» نامگذاری شده است، به عنوان مثال مجموعه بیانات و مکتوبات از ١۴/خرداد/١۳۶۸ تا ۲۹/اسفند/١۳۶۸ به صورت «دوره‌ی رهبری ـ سال ١۳۶۸» نامیده شده و از درج شماره‌ی پی‌درپی برای مجلّدات پرهیز شده است.10. نسخه‌ی الکترونیکی کتاب: مطابق سیاستهای مؤسّسه، متون این کتاب در نرم‌افزار بِروزشده‌ی حدیث‌ولایت و نیز در پایگاه اطّلاع رسانی این مؤسّسه به نشانی Khamenei.ir  و در پایگاه اطّلاع رسانی انتشارات مؤسّسه به نشانی  book-khamenei.ir  عرضه خواهد شد.