بایسته های پژوهش گروهی: چند گام تا نهادینه سازی تشکلها

انسان موجودی اجتماعی است؛ به این معنا که در فراگرد ارتباط و تعامل با همنوعان خود، مسائل پیش روی را در تعامل با دیگران و تطبیق با طبیعت حل می کند و پهنه را برای زندگی هرچه بهتر خود، هموارتر می سازد. انسان این توان را دارد که از همنوعان خود بهره گیرد و با هماهنگ کردن دیگران، به سوی هدف معین حرکت کند. این نتیجه، در گرو کار گروهی است. رهبر انقلاب در دیدار با جوانان خراسان شمالی «ضعف فرهنگ کار جمعی» را به عنوان یکی از نقاط ضعف ملی، در بحث سبک زندگی و تحقق فرهنگ زندگی اسلامی مطرح داشته اند. در کل آمار کار گروهی در جامعه ایرانی بسیار پایین است. این مساله بدان گونه که می بایست جا نیفتاده و کار گروهی ضعیف جلوه کرده و هم اکنون نیز چندان طرفداری ندارد.
حوزه های علمیه هم به منزله مهم ترین مراکز پژوهش های دینی، با این واقعیت رو به روست که کارهای گروهی در آنها بسیار اندک است. کمتر کتاب یا پژوهشی می توان یافت که نتیجه تلاش بیش از یک نفر باشد. این در حالی است که حوزه های علمیه، جزو مراکزی هستند که از نیروی انسانی مستعد و به نسبت، پرشماری برخوردارند و با یک برنامه ریزی صحیح، می توان کمال بهره برداری را از این استعدادها به عمل آورد. در حال حاضر، به رغم رشد درخور توجه شمار کتاب ها و پژوهش های مرتبط با علوم اسلامی، پژوهش های گروهی سهم و درصد بالایی را به خود اختصاص نمی دهند. البته کارهایی که تحت اشراف یکی از بزرگان حوزوی انجام می گیرند مانند تفسیر نمونه یا بحارالانوار که علامه مجلسی به همراه ۴۰۰ تن از شاگردان خود نوشته اند حائز اهمیت هستند. این کتاب به توضیح همین مباحث و انجام کارهای پژوهشی به صورت گروهی پرداخته است.این کتاب، کتاب هفتم از سلسله مباحث پژوهشی «ره پویان پژوهش» است.

مشارکت همه جانبه و به ویژه فکری همه اعضا، جهت تحقق اهداف آن تشکل ضرورتی اساسی دارد. چنانچه افراد خلاق و صاحبان اندیشه متعالی با تفکر و خلاقیت مشارکتی گروه را یاری دهند؛ انواع مسائل گروهیراحت تر و سریع تر حل خواهند شد. تفکر و خلاقیت مشارکتی، موجب هم افزایی تفکر و خلاقیت تک تک افراد گروه می شود. لازمه توسعه این تفکر فرهنگ سازی، اصلاح فرهنگ عمومی و مدیریت فرهنگ خلاقیت و نوآوری در گروه می باشد. موانعی همچون: فقدان انگیزه و عدم اعتماد به کار گروهی، عدم توجه به نظرات اعضا، نقدناپذیری، محافظه کاری و مدیریت مستبدانه، از مهمترین موانع تفکر و خلاقیت مشارکتی محسوب می گردد. مهندسی مجدد فرهنگ گروهه ها، آموزش و فرهنگ سازی، مهندسی مجدد نظام های مدیریتی از جمله: نظام پیشنهادات، تقویت کار گروهی و تقدیر از اعضای خلاق، از جمله مهمترین راهکارهای توسعه فرهنگ خلاقیت مشارکتی در گرو ها می باشد…