در سالروز میلاد حضرت فاطمه زهرا(س) و بمناسبت روز زن، نگاهی می‌اندازیم به برخی بانوان که در فرازهای فراوانی از تاریخ، در پیشبرد آیین روح‌بخش اسلام و پایایی مکتب تشیّع، نقش‌های مؤثری ایفا کرده‌اند. این بانوان از جمله یاران و اهل‌بیت امامان معصوم(ع) از عصر امام صادق(ع) به بعد بوده‌اند و در نقل روایات نقشی مهم و اساسی داشته‌اند.
حُسنیه:
حُسنیه نمونه ممتازی از تربیت‌یافتگان و علم‌آموختگان مکتب امام صادق(ع) است. مناظره وی با علمای اهل‌سنت در دربار هارون‌الرشید در تاریخ نقل شده که به اثبات حقانیت مکتب اهل‌بیت(ع) انجامید. حسنیه را یکی از شیعیان پرآوازه و صاحب مکنت و ثروت امام صادق(ع) خریداری می‌کند و به‌سبب ارادتی که به امام داشته، او را از پنج‌سالگی به خانه حضرت می‌فرستد تا آداب بندگی و عبادت و تقوا بیاموزد.
سعیده مولاة صادق(ع):
سعیده مولاة صادق(ع) از بانوان صالحه ای است که در خانه و محضر امام شیعیان بالید و به‌سبب یافتن شأن روایتگری، تأثیر بسزایی در نشر فرهنگ شیعه گذاشت و در شمار راویان صدیق و یاوران خاص امام صادق(ع) قرار گرفت. امام رضا(ع) در روایتی به وصف احوال سعیده می‌پردازد و این بانو را اهل فضل و عبادت و از راویان احادیث و معتمدان امام صادق(ع) معرفی می‌کند که وصیت رسول خدا(ص) نزد او بود.
حکیمه، دختر امام موسی بن جعفر(ع):
حکیمه از بانوان راوی عصر امام رضا(ع) است که به دستور ایشان بر ولادت مولود پربرکت این خانواده، یعنی امام جواد(ع) حاضر می‌شود و اتفاقات لحظه ولادت امام را گزارش می‌دهد. بعد از تولد این مولود بابرکت، طبق فرمایش امام، همچنان تا روز سوم ولادت پیوسته در کنار گهواره طفل بوده است و دریافت‌های خود را در روایت بازگو می‌کرده است.
حکیمه دختر امام جواد(ع):
بانو حکیمه، دختر امام جواد(ع) و عمه امام حسن عسکری(ع) از بانوان والامقام این عصر و از اصحاب سرّ روزگار سخت تقیه، و آشفتگی و تحیر شیعیان در سال‌های پایانی عصر حضور امامان و آغاز غیبت صغراست. وی همسر ابوالحسن محدث، از نوادگان امام سجاد(ع) است که سه فرزند از او به‌دنیا آورد. این بانوی گرامی در خانه عصمت و طهارت پرورش یافت و هنگام ولادت حضرت حجت(عج)حضور داشته، گزارشگر ماجرای ولادت آن امام است.
امّ‌فروه:
ایشان مادر امام صادق(ع)بودند. نام اصلی مادر امام صادق(ع) فاطمه و بنابر قولی قریبه است. پدرش قاسم بن محمد بن ابی‌بکر از فقهای سبعه مدینه و از ثقات امام علی بن الحسین(ع) و مادرش اسماء بنت عبدالرحمان بن ابی‌بکر است. وی از بانوان عارف و صالح زمان خود و اهل ورع و تقوا بود و روایت فرزندش امام ششم شیعیان بهترین گواه پرهیزکاری اوست.
فاطمة الحسنیة:
فاطمه حسنیه، مرضعه امام صادق(ع) و از معروف‌ترین این بانوان است که دعای مشهور ام‌داوود را که از آداب روز نیمه رجب و روز سوم ایام اعتکاف این ماه است، از امام آموخت. این بانوی علوی مذهب و ام‌ولد، حبیبه نام داشت و به «ام‌خالد البربریة» و
«ام‌داوود» مکنّی شده بود. وی دختر عبدالله بن ابراهیم و همسر حسن مثنی، فرزند امام حسن مجتبی(ع) بود و احتمالاً ازای نرو به فاطمه حسنیه شهرت یافته است.
امّ‌اسود شیبانی:
ام‌اسود دختر اعین بن سنسن شیبانی، خواهر زرارة بن اعین صحابی و شاگرد معروف امام صادق(ع) است. وی بانویی عالِم و فاضل و راوی احادیث آن حضرت بود. ام‌اسود در میان خانواده‌اش اولین کسی بود که به تشیّع روی آورد و خانواده‌اش به‌سبب تشیّع او شیعه شدند؛ ازاین‌رو، نقش هدایتگری او برای خانواده‌اش بسیار درخور توجه و اهمیت است.
آنچه خواندید برش‌هایی بود از کتاب بانوان شیعه به قلم سعیده رحیمی.
برای مطالعه بیشتر درباره بانوانی که در این محتوا از آن‌ها نام برده شد و هم‌چنین آشنایی با تعداد بیشتری از بانوان تأثیرگذار در تاریخ تشیع، این کتاب را مطالعه کنید.
دیدگاهتان را بنویسید