نسیم گره گشا

درباره خواجه حافظ شیرازی:

خواجه شمس‌الدین محمد شیرازی «ره»، ملقب به «حافظ»، بی‌تردید یکی از همین قله‌های رفیع به شمار رفته و غزلیات پر رمز و رازش نیز از برجسته‌ترینِ این آثار محسوب می‌شود. شخصیت کم نظیری که در کنار آن طبع لطیف شاعرانه و روح بلند عارفانه‌اش، به بهره‌مندی از معارف قرآن در سروده‌های خویش می‌بالد و نام «حافظ» را، که اشاره به حفظ قرآن و انس وی با این کتاب آسمانی است، به عنوان تخلص شعری، در شاه‌بیت غزل‌های خود تکرار می‌کند. و شاید به همین خاطر است که دیوان غزلیات وی از تقدس خاصی برخوردار بوده و مردم این سرزمین سالیان درازی است که به دیده احترام بر آن نگریسته و در کنار مصحف شریف جایش داده‌اند. اما افسوس که نگاه کوچک به این شخصیت بزرگ و معرفی وی تنها به عنوان یک شاعر چیره‌دست و هنرمندی بزرگ، موجب شده است که در طول این سالیان دراز، ابعاد مهم‌تر این دریای عمیق معرفت و این چشمه زلال حکمت و این نسیم گره‌گشای معنویت ناشناخته بماند و معارف ناب توحیدی و نصایح سلوکی‌ وی که در بیت بیتِ غزل‌هایش موج می‌زند پنهان بماند.

با این حال، توجه عارفان حقیقی و سالکان واقعی کوی حضرت جانان به غزل‌های راه‌گشای خواجه همواره وجود داشته و ابیات جان‌فزای او ورد زبانشان بوده است، تا جایی که شخصیت بزرگ و عارف بنامی مانند علامه طباطبایي «ره»، جلسات خصوصی خود با شاگردان سلوکی‌اش را به خواندن و شرح این غزلیات و بهره‌مندی از معارف ناب آن سپری می‌نموده است. همچنین عارف کامل، مرحوم آیت الحق شیخ علی آقا پهلواني «ره» نیز با شرح غزلیات خواجه در ۱۰ جلد، پرده از اسرار توحیدی و نصایح سلوکی آن برداشته است.