ساز و کارهای پژوهش میدانی (دفتر اول)

تحقیق از نوع بنیادی، توسعه ای یا کاربردی، به معنای تولید دانش است نه انتقال آن. فرایند پژوهش با کشف و یادگیری چیزهای نوین همراه است؛ یعنی فرایندی اندیشه ای، ادراکی و نوآورانه. امروزه، در جهان، هیچ جامعه ای قادر نیست بدون انجام تحقیقات و پژوهش های علمی و کاربردی، تنها با بهره گیری از نتایج تحقیقات دیگران؛ داعیه پیشرفت و ترقی داشته باشد و برای خود بیش از میزانی که تولید علم کرده است، حقی قائل بشود. بنابراین، برای ما که به دنبال اثبات هویت خود در جهان امروز هستیم، بهترین و کارآمدترین راه انجام پژوهش هایی است که بتواند به تولید علم در عرصه نظری و عملی منجر شود و راه کارهای مناسبی برای پیشرفت و توسعه در تمام زمینه های اعتقادی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، اخلاقی، فرهنگی و هنری فرام کند.
این کتاب در راستای آشنایی با چگونگی انجام پژوهش های میدانی نگاشته شده است و در سه عرصه آماده سازی طرح تحقیق و شیوه عملیاتی سازی یک تحقیق میدانی و آشنایی با کلیات و اصول و قواعد عملیات پیمایش با رویکردی متفاوت از نگاشته های همسو در ره پویان پژوهش، مجلدات ۸، ۹ و ۱۰ سازماندهی شده است و به عنوان یک مجموعه مرجع، فرادید همگان قرار داده شده است. در این مجلد، چیستی و مراحل انجام تحقیق میدانی و آشنایی با پیش نیازها، عناصر و اجزای طرح تحقیق میدانی بیان شده است.

هر تحقیق به یک چارچوب نظری نیاز دارد. چارچوب نظری، الگویی است که فرد پژوهشگر بر اساس آن، درباره روابط بین المللی که در ایجاد مسئله، مهم تشخیص داده شده اند، نظریه پردازی می کند. چارچوب نظری ضرورتا نباید ساخت پژوهشگر باشد و گاه به طور منطقی از نتایج تحقیقات قبلی – پیرامون مسئله – نشات می گیرد. در بسیاری موارد ادغام باورهای منطقی فرد پژوهشگر و تحقیقات مرتبط منتشر شده با مسئله تحقیق در ایجاد مبنایی برای بررسی موضوع تحقیق، نقش محوری دارد. بر مبنای چارچوب نظری، متغیرهایی مانند متغییرهای مستقل، وابسته، مداخله گر و تعدیل گر – که تصور می شود در پاسخ و حل مسئله تحقیق نقش دارند – شناسایی می شوند. ایجاد چارچوب نظری در تکمیل درک پژوهشگر از «مسئله تحقیق» به فرضیه سازی و آزمون آنها کمک می کند.
به طور کلی می توان گفت: چارچوب نظری، مبنایی است که تمام تحقیق بر روی آن قرار داده می شود. چارچوب نظری یک شبکه منطقی، توسعه یافته، توصیف شده و کامل بین متغیرهایی است که از طریق فرآیندهایی مانند مصاحبه، مشاهده، و «بررسی ادبیات موضوع» (پیشینه تحقیق) فراهم آمده است…